My next edition of Wereldmineralen, the sparkling saturday morning non-stop world music-hour of music-radiostation De Concertzender, on July 12th, 2008, will be -as usual- broadcasted on Radio 6 and via internet and can -as always- be listened to afterwards via ‘on demand’. This edition features four recent world music releases with sounds from Africa, the Middle East, Iran, India and the United States.
Tag Archives: Concertzender
Portrayal of sitarist Purbayan Chatterjee in ‘Gharana’, 30th May 2008
(Purbayan Chatterjee)
On Friday May 30th at 8:00 pm I’ll be featuring brilliant sitar player Purbayan Chatterjee from Calcutta in my 90-minute radio programme Gharana. Only 31 years of age, for the last ten years he’s been considered one of the country’s top sitar artists despite his youth. In India, artists of that age are usually regarded as just beginning their mastery. Continue reading
Het melodisch vernuft van sitarspeler Purbayan Chatterjee (Concertzender/Gharana, 28-5-2008)
Op vrijdag 30 mei staat in mijn programma Gharana sitarspeler Purbayan Chatterjee uit Calcutta in de schijnwerpers. Hij wordt al zeker tien jaar als een van de absolute topsitaristen van India beschouwd, maar is toch nog maar 31 jaar, naar Indiase maatstaven een leeftijd waarop het beste van een artiest zich eigenlijk pas begint te manifesteren.
Purbayan Chatterjee behoort tot de befaamde Senia Maihar Gharana, de school rond het muzikale genie Baba Allauddin Khan (1862[?]-1972), guru van grootheden als z’n zoon Ali Akbar Khan (1922) op sarod, z’n dochter Annapurna Devi (1926) op sarod, Pannalal Ghosh (1911-1960) op bansuri en Ravi Shankar (1920) en Nikhil Banerjee (1931-1986) op sitar.
In het eerste half uur van het 90-minuten programma schets ik een muzikaal portret van Purbayan Chatterjee, aan de hand van een interview dat ik met hem had, begin april 2008 op het Darbar Festival in het Engelse Leicester, over z’n carrière en over z’n muziek.
Purbayan Chatterjee op het Darbar Festival 2008 in Leicester ; photo by Arnhel de Serra *
Purbayan Chatterjee in Leicester, Darbar Festival 2008 ; photo by Pieter de Rooij
Purbayan Chatterjee is een zeer veelzijdig muzikant. Naast concerten met Noord-Indiase ragamuziek speelt hij ook met muzikanten uit de Zuid-Indiase ragatraditie en participeert hij wereldwijd in allerlei fusionprojecten van diverse wereld- en jazzmuzikanten. In het muzikale portret is hij in al deze hoedanigheden te horen. Aan bod komt onder meer het recent door hem opgerichte Shastriya Syndicate. Dit ensemble van muzikanten uit de Noord- en Zuid-Indiase ragatraditie maakt de Indiase klassieke muziek veel toegankelijker voor een luisterpubliek dat niet gewend is om naar lange raga’s te luisteren.
Albumhoes van Purbayan Chatterjee’s Shastriya Syndicate
Ook wordt ingezoomd op zijn duet-vertolkingen met veena-speelster Jayanthi Kumaresh, violiste Kala Ramnath en fluitist Shashank. De muziek en invloed van zijn vader Partha Chatterjee, ook sitarist, en van diens goeroe, de legendarische Senia Maihar sitarist Nikhil Banerjee, komen uiteraard ook uitgebreid aan bod. Naast zijn vader en Nikhil Banerjee is ook de legendarische sarod-gigant Ali Akbar Khan voor Purbayan een belangrijke inspiratiebron en guru.
Violiste Kala Ramnath en Purbayan Chatterjee
Purbayan Chatterjee’s grote muzikale talent treedt al vroeg aan het licht en vanaf z’n vijfde krijgt hij sitarles.
Purbayan’s eerste schreden op de sitar
Purbayan treft het dat hij via z’n vader Partha van heel nabij in aanraking kan komen met het spel van de legendarische sitarspeler Nikhil Banerjee van de Senia Maihar Gharana. Samen met Ravi Shankar en Vilayat Khan (1927-2004) behoort Nikhil Banerjee tot de Grote Drie van de Indiase sitar na India’s onafhankelijkheid in 1947. Behalve dat Nikhil Banerjee veelal wordt beschouwd als de beste van de drie, is zijn spel ook het meest melodieus en toegankelijk. Van Nikhil Banerjee is bekend dat hij geen les gaf, maar Partha Chatterjee blijkt een uitzondering.
Partha Chatterjee, de vader van Purbayan
Purbayan’s vader brengt twaalf jaar intensief met Nikhil Banerjee door. Dat heeft deels ook te maken met het belangrijke secretarieel werk -zakelijke correspondentie etc.- dat hij in die jaren voor Nikhil verricht. Partha reist met hem de wereld over en krijgt in die periode dus ook, wellicht als enige sitarist, lessen van Nikhil Banerjee. Purbayan Chatterjee kan daardoor als kind -via z’n vader- de wereld van Nikhil Banerjee van dichtbij ervaren. Voor z’n tiende ontmoet Purbayan Nikhil Banerjee diverse malen in Calcutta en maakt hij kennis met het sitarspel van de maestro. In januari 1986 echter, als Purbayan 9 jaar is, sterft Nikhil Banerjee, slechts 54 jaar oud, aan een hartaanval. Zijn volmaakte techniek, de lyriek en de diep-meditatieve, introspectieve speelstijl hebben dan al een een onuitwisbare indruk gemaakt op de kleine Purbayan.
Purbayan’s werk volg ik al vele jaren en zijn cd-oeuvre behoort tot mijn favoriete ragamuziek. Hoe sterk in zijn spel de invloed van Nikhil Banerjee doorklinkt werd mij vorig jaar nog maar weer es duidelijk via een bevriende programmamaker van de Concertzender-wereldmuziekredactie, Henk Braaksma, een groot liefhebber van Indiase ragamuziek en in het bijzonder een groot kenner van Nikhil Banerjee, zijn favoriete sitarspeler. Hij had ooit het genoegen Nikhil lang geleden een keer bij hem thuis te ontvangen en kreeg toen en passant ook nog wat muzikale tips van hem cadeau (Henk speelt zelf Hawaii-gitaar).
Nikhil Banerjee in de Mozes en Aäronkerk in Amsterdam
Toen Purbayan Chatterjee vorig jaar op een zondagmiddag in mei optrad in het KIT Tropentheater trof ik Henk daar ook. Hem vielen natuurlijk al direct overeenkomsten op in het spel van Purbayan -die hij nog nooit eerder had horen spelen- met het spel van Nikhilji. Flink onder de indruk kocht Henk na het concert van Purbayan Chatterjee diens album Talaash (2006). Enkele dagen later kreeg ik van Henk te horen, dat hij na thuiskomst van het concert nog diezelfde avond Talaash had beluisterd. Wat hij hoorde overviel hem. Het sitarspel van Purbayan bleek zo overweldigend mooi en deed hem zo sterk denken aan Nikhil Banerjee, dat hij al gauw, diep ontroerd, in tranen zat te luisteren.
Het album Talaash
Zijn speelstijl roept inderdaad associaties op met Nikhil Banerjee, maar Purbayan Chatterjee is in de loop der jaren zijn eigen muzikale weg gegaan en heeft een zeer herkenbaar eigen geluid ontwikkeld. Wat ik prachtig vind aan Purbayan’s spel is zijn bijzondere vermogen om binnen de kleinste, door microtonaliteit bepaalde toonsafstanden, diverse klankkleuren te laten horen. Zelfs in de kleine bewegingen van de afzonderlijke ragatoon legt hij al een wereld aan klankkleuren bloot. Ongelooflijk mooi!
Purbayan’s sitarspel levert ook een fraaie balans op tussen de instrumentale en de vocale stijl (op vocaal gebied leerde hij met name veel van Patiala-zangmeester Ajoy Chakrabarty) en de wisselwerking tusen sitar en tabla laat ook niets te wensen over. Met name in de ‘gats’ (instrumentale composities) kun je volop genieten van Purbayan’s uitstekende timing en ritmegevoel, een aspect waar hij heel veel aandacht aan besteed en waarvoor hij -om dit perfect te beheersen- intensief studeerde op tablaritmes bij twee grootmeesters, Zakir Hussain en Anindo Chatterjee. Uit Purbayan’s opbouw en afwikkeling van een raga spreekt een afgewogen gevoel voor verhoudingen, waardoor zijn interpretaties een fraaie spanningsboog krijgen. Last but not least noem ik het melodisch vernuft en de glasheldere muzikale ideeën waarmee Purbayan Chatterjee zijn improvisaties vorm geeft. Zijn gloedvolle, met sustain-klanken doordesemde melodievoering leunt op een bondige, heldere frasering, waardoor z’n melodieën heel toegankelijk zijn. Hiermee toont hij zich wat mij betreft een soort Oosters equivalent van ‘onze’ componist Mozart** (ook een groot improvisator trouwens!), temeer omdat Purbayan zijn krachtige melodieën -net als Mozart- ook in talloze boeiende variaties laat horen. Er klinkt geen noot teveel, elke toon staat als een huis. Het is, hoe dan ook, geniaal.
Purbayan Chatterjee
De zojuist geroemde kwaliteiten van Purbayan Chatterjee komen in de Gharana-uitzending op 30 mei het beste naar voren in een bijna drie kwartier durende uitvoering van de avondraga Puriya waarmee de uitzending wordt besloten. Deze raga is te vinden op het in 2006 verschenen album Talaash. Op Amazon.com besprak ik dit album onlangs heel kort als volgt:
“A not-to-be-missed gem amongst sitar-cd’s. Purbayan Chatterjee excells as ever and displays his matured mastership as he breathes life into the beautiful evening ragas Malgunji and Puriya, both full of serenity, grace, gratitude and fulfillment. In raga Puriya I also sense a mood concerned with a mysterious and rather overwhelming expectation of something precious that’s not really yet disclosed, but still evokes a feeling of bliss and happiness. Subhankar Banerjee’s contribution on tabla is excellent. The beauty is further enhanced -to a breathtaking level- through the superb recording by engineer/producer Derek Roberts. Whenever you play this music, you’ll be experiencing a blissfull evening. A totally rewarding and satisfying album.”
Ik denk dat Purbayan Chatterjee’s uitvoering van de raga ‘Puriya’ niet alleen de doorgewinterde ragaliefhebber maar ook de breed geïnteresseerde muziekliefhebber zal aanspreken. Van harte aanbevolen!
De Concertzender – Gharana – Het melodisch vernuft van Purbayan Chatterjee – vrijdag 30 mei 2008, 20.00-21.30u
* De foto’s zijn aanklikbaar en worden dan in een aantal gevallen groter weergegeven
** Deze vergelijking heb ik wellicht niet helemaal zelf verzonnen, 🙂 want freelance muziekjournalist Ken Hunt trok al eens eenzelfde vergelijking tussen de violiste Kala Ramnath en Mozart, in zijn review van het album Kala (2005) in het blad Jazzwise.
Youtube ‘promo video’ on ‘Gharana’, my radio programme on North Indian classical music
I’ve just published a Youtube-video for promoting ‘Gharana’, my own radio programme on dutch music-radiostation De Concertzender.
Six-hour tribute-programme on Sandy Denny, De Concertzender, May 10, 2008, 1:00am-7:00am, dutch time
From early youth I’ve been a great admirer of Sandy Denny’s voice and music.
She’s one of the most legendary singers in the history of english folk music. On April 21st 1978 she died at the age of 31, after a fall down of the stairs, now thirty years ago. She’s once more featured on De Concertzender in a special tribute-broadcast devoted to her work, on Saturday May 10th, in the entire late-night programme De Nacht, from1:00am-7:00am, dutch time (!). You can listen online via internet. For me and evry other devoted admirer of her work it’s a not-to-be-missed transmission. On De Concertzender-website there’s a complete playlist. Another fine example of the unique musical journeys brought to the listener by De Concertzender. If you’ll miss it you can always listen on demand afterwards. This is very simple, but if still not clear you can turn to De Concertzender’s ‘how to listen on demand’-explanation.
Happy listening!
Radio 6 blog-messages on my raga-programme ‘Gharana’ moved to new folder
My radio 6-blog-messages -in dutch- on my Concertzender-programme ‘Gharana’ are moved to a new folder. They are no longer accessible via the ‘Magazine’-folder but from now on you’ll find them in the Oriënt Express-folder.
Right now you’ll find articles on the first two episodes of Gharana, episode 1, dedicated to Kaushiki Chakrabarty and episode 2, dedicated to Kala Ramnath. You can still listen to these programmes via this ‘on demand’-page of via the programme guide pages of radiostation De Concertzender.
The next Gharana-special is scheduled for broadcast on Friday, the 30th of May, 2008, and will be dedicated to sitarist Purbayan Chatterjee.
(sitarist Purbayan Chatterjee)
WERELDMINERALEN – March 22nd, 2008 / sparkling new African and Asian music
For Saturday March 22nd I’ve prepared another nice edition of Wereldmineralen, the sparkling saturday morning non-stop world music-hour of De Concertzender. Featured in this edition are four great recent releases, from Africa and Asia.The programme starts with three tracks from ‘The African’, an album featuring great reggae dance music of singer Tiken Jah Fakoly from Ivory Coast, then Mauretanian singer/songwriter Daby Touré joins the party with a few of his catchy, uplifting African pop songs from his album ‘Stereo Spirit’.
In the second half of the programme I turn and tune your ears to Asian music. Chinese singer Sa Dingding’s album ‘Alive’ features mixes of Chinese tradional melodies and elements derived from western pop, soul and classical music.
For the final twenty minutes I’ve booked some very special and delicate music from ‘Fragile Beauty’, a brilliantly produced album by two of today’s finest Vietnamese musicians, jazz guitarist Nguyen Le and singer Huong Thanh. It’s an impressive album that fuses traditional Vietnamese folk songs with an array of jazz harmonies and global sounds. The very special flavour on this album is provided by Huong Thanh’s enchanting and stunning voice, she’s a brilliant artist. On youtube I published a video featuring the fragile beauty of the album’s title track…’fragile beauty’. Recently the album was welcomed with a Top of the World-review (choose issue 50, March 2008) by Barley Norton in the renowned world music magazine ‘Songlines’.
So don’t miss this great album and three other nice ones in my next edition of Wereldmineralen.
Happy Listening!
Kala Ramnath, de ‘zingende viool’, in ‘Gharana’ (Concertzender, 29-2-2008)
De viool is bij uitstek het instrument om de menselijke stem na te bootsen en niemand kan dit beter dan de Indiase violiste Kala Ramnath, begenadigd vertolkster van Noord-Indiase raga’s. Zij kan haar instrument laten zingen en dat levert haar de bijnaam ‘zingende viool’ op.
Violiste Kala Ramnath
Op 29 februari schets ik in het eerste halfuur van mijn programma Gharana -over scholen en stijlen binnen de Noord-Indiase ragamuziek- een portret van de 40-jarige violiste in mijn engelstalige documentaire Kala Ramnath- The Singing Violin.
Kala strikes the pose (klik op de foto om te vergroten)
Kala woont al twintig jaar in Mumbai, maar is geboren en getogen in Madras, in een muzikale familie die zowel in de Noord-Indiase als de Zuid-Indiase ragamuziek excelleert en behalve zijzelf op viool nog drie wereldberoemde namen heeft opgeleverd: haar guru en tante N. Rajam, haar oom T.N. Krishnan en haar nicht Sangeeta Shankar.
Kala leert vanaf het begin op een ‘grote mensen’-viool
Kala’s guru Pandit Jasraj (klik op de foto om te vergroten)
Niet alleen Kala komt aan het woord, maar ook haar guru, zanger Pandit Jasraj (geb. 1930), die wordt beschouwd als India’s grootste levende vertolker van de Noord-Indiase raga en momenteel als enige de meest prestigieuze muzikale eretitel mag bekleden, namelijk ‘sangeet martand’, oftewel de ‘zon in de muziek’. Pandit Jasraj is vol lof over Kala: ‘Wat kan ik zeggen, zij is alles in muziek, niemand op viool in Noord-India komt in de buurt van haar niveau.’ In mijn programma komen woorden van dezelfde strekking van Derek Roberts, een invloedrijke producer van Indiase klassieke muziek voor het label Sense World Music: ‘We hebben hier echt te maken met een unieke viooldynastie. Kala’s tante N. Rajam is een legendarische violiste die van enorme betekenis is geweest voor de viool in India. Zij heeft een zeer verfijnde, ietwat ingetogen speelstijl. Kala heeft deze kwaliteiten ook in huis, maar heeft tegelijkertijd een hele uitbundige, avontuurlijke persoonlijkheid. Ze slaagt er wonderwel in beide kwaliteiten in haar vioolspel te verenigen. Die combinatie van extreme gevoeligheid en grote uitbundigheid in haar spel is heel bijzonder. Ik denk dan ook dat Kala momenteel de grootste violiste is van Noord-India.’
Producer Derek Roberts (klik op de foto om te vergroten)
De viool mag dan Westers zijn, voor het vertolken van raga’s zijn de speeltechniek, de speelhouding –men zit op de grond- en de stemming van het instrument heel anders dan in het Westen. In Indiase ragamuziek gaan versieringen van de melodie veelal gepaard met ‘glijdende tonen’, waarbij subtiele overgangen in de kleinste toonsafstanden, microtonen, van cruciaal belang zijn. Behalve deze techniek verstaat Kala de kunst om lange frasen, die in-één-adem gezongen worden, ook als zodanig op de viool te reproduceren. Zij ontwikkelde daartoe een volmaakte strijktechniek die het mogelijk maakt lange frasen ononderbroken te spelen, zonder dat het ‘wisselen van streek’ de luisteraar nog opvalt.
Kala tijdens een door mij gefilmd concert bij RASA in Utrecht (foto: Pieter de Rooij / klik op de foto om te vergroten)
Naast de klassieke Noord-Indiase raga speelt Kala Ramnath ook veel fusion. Zij speelt in diverse projecten met muzikanten uit de wereld van jazz, Afrikaanse muziek, flamenco en Westerse klassieke muziek. In de documentaire is Kala te horen met haar fusiongroep Yashila en met de Spaanse flamencogitarist Eduardo Niebla. Na de documentaire volgen nog een uur lang diverse opnamen – wederom klassiek-Indiaas en fusion – met onder andere opnamen van het KIT Tropentheater-concert van najaar 2007 van Kala Ramnath’s fusion-groep ‘Four Elements’. Hierin speelt zij met de Nederlandse jazzgitarist Jan Kuiper, tablaspeler Niti Ranjan Biswas en de Marokkaanse percussionist Rhani Krija. Met veel muzikale potjes op het vuur trekt Kala zo voortdurend de hele wereld over en heeft ze in de muziek haar grote levensvervulling gevonden. In haar eigen woorden: ‘Music is my religion, it’s my prayer, it’s everything for me.’
Familiestamboom van Pandit Jasraj binnen de Mewati Gharana + Kala Ramnath (klik op de foto om te vergroten)
Kala krijgt wereldwijd lof en waardering van pers en publiek en zij won al vele belangrijke muziekprijzen, waaronder de Surmani, Sur Ratna en Pandit Jasraj Gaurav awards. Na het afmonteren van mijn programma kwam mij ter ore dat Kala binnenkort een van de meest prestigieuze Indiase staatsprijzen voor muziek gaat ontvangen: de ‘Kumar Gandharva Award’, de Staatsprijs voor de beste Indiase musicus beneden de 45 jaar. De prijs wordt haar op 8 april uitgereikt, maar al op vrijdag 29 februari kun je in Gharana horen waarom haar die grote eer te beurt valt.
De Concertzender – Gharana – Kala Ramnath, de zingende viool van India – vrijdag 29 februari 2008, 20.00-21.30u
Kala Ramnath receives prestigious ‘Kumar Gandharva Award’ in April 2008
(Kala Ramnath in Concert / photo: Pieter de Rooij)
Violinist Kala Ramnath, who will be featured in my programme Gharana on the 29th of February, will be the next recipient of the ‘Kumar Gandharva Award’, India’s most prestigious national award for the best musician under forty-five years of age. Kala will receive the award on April 8th, 2008. Furthermore, Kala’s album ‘Kala’ -released in 2004- is chosen as one of the 50 Best Top of the World albums in world music magazine Songlines‘ March 2008-issue, its 50th ‘collector’s edition’. And last but not least, in the same issue Kala is also chosen as a member of ‘the Songlines 50 Allstars Orchestra’, a selection of the world’s greatest instrumentalists to form a world music super-group. Considering all these impressive facts, I guess world music lovers can’t really afford to skip a beat of my upcoming programme on Kala by the end of this month!
Gharana, 2nd episode, 29th February 2008: Kala Ramnath – the singing violin
(photo: Kala Ramnath and Gharana-producer Pieter de Rooij)
The second episode of my Concertzender-radioprogramme on the different gharana’s, or different schools, of North Indian raga music- will be dedicated to the exceptionally gifted violinist Kala Ramnath.In the first half hour of the 90-minute programme there will be a rebroadcast of my Radio Netherlands (english language-)radio-portrait ‘Kala Ramnath, the singing violin’. It deals with Kala’s musical background and musical development and it also features record producer Derek Roberts and Kala’s guru Pandit Jasraj. This portrait is followed by recordings of North Indian ragamusic and then by selections of a liveconcert-recording of Kala’s fusiongroup ‘Four Elements’, made by the KIT Tropentheater in
Below I continue with an article that I wrote for Radio Netherlands on the occassion of my radio-portrait ‘Kala Ramnath, the singing violin’.
Kala Ramnath – The Singing violin / by Pieter de Rooij
The violin is the instrument par excellence for approximating the human voice. And nobody can do it better than the Indian violinist Kala Ramnath, a gifted performer of North Indian ragas. She can make her instrument sing and that has earned her the nickname “the singing violin”.
Kala was born in
Derek Roberts, an influential producer of Indian classical music for the Sense World music label, echoes these sentiments:
“We’re dealing here with a really unique violin dynasty. Kala’s aunt N. Rajam is a legendary violinist who has had an enormous impact on the violin in
Kala has not only established a reputation as a formidable performer of raga music, she has also played fusion, working with the best musicians from various genres including African, jazz and flamenco. In 2006 Kala turned her attention to the